Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου

7

- Έντιμε κύριε Υπουργέ Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, εκπρόσωπε του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας,

- Έντιμε κύριε εκπρόσωπε του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων,

- Έντιμοι κύριοι και κυρίες εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων,

- Κύριοι εκπρόσωποι της Europol, OLAF, FRONTEX και FBI,

- Έντιμε κύριε Γενικέ Εισαγγελέα,

- Κύριοι επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο,

- Your Excellencies,

- Έντιμοι κύριοι Βουλευτές,

- Αξιότιμοι κύριοι Δήμαρχοι,

- Κύριε εκπρόσωπε του Αρχηγού του ΓΕΕΦ,

- Αξιότιμε κύριε Γενικέ Ελεγκτή,

- Αξιότιμε κύριε Γενικέ Διευθυντή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως,

- Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου,

- Κυρία Γενική Λογίστρια,

- Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι των Ημικρατικών Οργανισμών,

- Κυρία Αρχηγέ της Αστυνομίας της Ιρλανδίας και κύριε εκπρόσωπε του Αρχηγού Αστυνομίας της Αυστρίας,

- Chief Constable of the SBA Police,

- Senior Police Adviser of the UN in Cyprus,

- Αγαπητοί ομιλητές,

- Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

- Distinguished Guests,

- Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Καλή σας ημέρα,

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω στο δεύτερο διεθνές επιστημονικό συνέδριο της Αστυνομίας Κύπρου, το οποίο, όπως και πέρσι, εστιάζεται σε κρίσιμα, επίκαιρα και παγκόσμια εγκληματικά φαινόμενα∙ στην προκειμένη περίπτωση, στο οργανωμένο έγκλημα και στη σύνδεσή του με τη διαφθορά.

Προτού όμως επεκταθώ επί του θέματος, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως, τους ομιλητές και εμπειρογνώμονες, οι οποίοι με την εξειδίκευση και εμπειρογνωμοσύνη τους θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων, θα μεταδώσουν πολύτιμες γνώσεις και θα προβληματίσουν, υποβοηθώντας, ταυτόχρονα, την ανάπτυξη ενός εποικοδομητικού και καρποφόρου διαλόγου. Θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω όλους όσοι εργάστηκαν σκληρά, με συνέπεια και αφοσίωση, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πραγματοποίηση της όλης διοργάνωσης. Καταληκτικά, ευχαριστίες θα πρέπει να αποδώσω στον εξοχότατο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος έθεσε υπό την αιγίδα του την όλη προσπάθεια, δεικνύοντας τη σημασία που αποδίδει το κράτος μας στο μείζον θέμα του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς.

Κυρίες και Κύριοι,

Το οργανωμένο έγκλημα περιλαμβάνει μια ευρεία και ποικιλόμορφη δέσμη εγκληματικών δράσεων και, αυτό κάθε αυτό, καθιστά τον ακριβή εννοιολογικό προσδιορισμό του δύσκολο. Ωστόσο, υπάρχουν οι επικρατέστερες προσεγγίσεις οι οποίες αποκωδικοποιούν με επάρκεια το εγκληματικό φαινόμενο αυτό, και καταλήγουν σε συγκεκριμένες κατηγοριοποιήσεις και αναλύσεις. Βάσει αυτών, το οργανωμένο έγκλημα κατατάσσεται ως σοβαρό έγκλημα που σχεδιάζεται, συντονίζεται και διαπράττεται από άτομα που συνεργάζονται σε συνεχή βάση και έχουν ως κύριο κίνητρό τους το οικονομικό όφελος. Επίσης, τα οργανωμένα εγκληματικά σύνολα, ακολουθούν κάποιου είδους ιεραρχία και δομή, που αποτελούνται και συνάμα καθορίζονται, από βασικούς πυρήνες, περιβαλλόμενους από ένα εκτεταμένο δίκτυο μελών και μεταβατικών συνεργατών. Παράλληλα, όπως έχει διαφανεί και σε τοπικό επίπεδο, οι οργανωμένοι εγκληματίες πολλές φορές γνωρίζονται, συναναστρέφονται, συνεργάζονται και συγκρούονται μεταξύ τους.

Εδώ, πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι είναι η παροχή αλλά και αποδοχή παράνομων υπηρεσιών και προϊόντων που δημιουργούν, σε ένα σημαντικό βαθμό, τις «ευκαιρίες» τέλεσης οργανωμένων εγκλημάτων και, επακολούθως, την εδραίωση εγκληματικών συνδικάτων. Χωρίς παραλήπτη δεν μπορούν να τελεσφορήσουν οι οποιεσδήποτε συναλλαγές. Συνεπώς, η εμπορία προσώπων για σκοπούς σεξουαλικής και εργασιακής εκμετάλλευσης δεν μπορεί να στεριώσει εάν δεν υφίστανται οι πελάτες και οι εργοδότες, αντιστοίχως. Το ίδιο ισχύει και για το παράνομο εμπόριο και τη διακίνηση ανθρωπίνων οργάνων, βιοχημικών ουσιών, όπλων, ναρκωτικών, αυτοκινήτων, φυτοφαρμάκων και άλλων τόσων προϊόντων που εξαργυρώνονται συστηματικά στη μαύρη αγορά. Όπως τα στημένα ποδοσφαιρικά παιχνίδια δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν εάν δεν συναινέσουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι, έτσι και η εκβίαση, δεν διαπράττεται εάν δεν υπάρχει τρίτο, επωφελούμενο πρόσωπο που καταφεύγει σε εγκληματικά στοιχεία και να αξιώνει οφειλές με παράνομα μέσα. Προφανώς, τα προλεγόμενα παραδείγματα δεν σκιαγραφούν το φάσμα και τις πτυχές του οργανωμένου εγκλήματος στην ολότητά του. Υπάρχουν, βέβαια, και τύποι οργανωμένου εγκλήματος, όπως για παράδειγμα την πώληση προστασίας, που δεν προαπαιτούν παραλήπτες. Ωστόσο, αυτό που χρειάζεται να επισημανθεί, είναι ότι το οργανωμένο έγκλημα διεισδύει στον κύκλο των εμπορικών συναλλαγών και, κατ’ επέκταση στην κοινωνικοοικονομική οργάνωση, δομή και λειτουργία ενός τόπου. Το οργανωμένο έγκλημα έχει τεράστιες αρνητικές επιδράσεις στη δημόσια τάξη και ασφάλεια μιας χώρας, με ανάλογο αρνητικό αντίκτυπο σε ότι αφορά την οικονομία, την προέλκυση επενδύσεων και άλλων αναπτυξιακών έργων. Πρόκειται για μια κοινωνιολογική παθογένεια η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, επίμονα και ολιστικά από τις εντεταλμένες αρχές μιας χώρας, οι επιπτώσεις στο κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι του τόπου είναι καταστροφικές.

Τα οργανωμένα εγκληματικά σύνολα είναι οντότητες που βρίσκονται σε συνεχή κίνηση, δηλαδή μεταλλάσσονται και ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες και τα προαπαιτούμενα τέλεσης του εγκλήματος που στοχεύουν. Εντοπίζουν συνδέσμους σε θέσεις κλειδιά και χρηματίζουν λειτουργούς, οι οποίοι παρέχουν τις απαιτούμενες διευκολύνσεις στην τέλεση συγκεκριμένων εγκλημάτων. Σε αυτό το σημείο είναι που υπεισέρχεται και το στοιχείο της διαφθοράς. Το σημείο δηλαδή όπου το έκνομο και το νόμιμο συναντώνται, προς την εξυπηρέτηση παράτυπων και παράνομων συμφερόντων. Όπως καταγράφεται και στη διεθνή βιβλιογραφία, η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα έχουν μια θετική αιτιολογική σχέση. Δηλαδή, όσο αυξάνεται η διαφθορά σε ένα κράτος τόσο εδραιώνεται και το οργανωμένο έγκλημα. Ομολογουμένως, το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά είναι άρρηκτα συνδεμένα στοιχεία, τα οποία, όταν οι αρχές επιβολής του νόμου υποδαυλίζονται από τη διαφθορά, είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμηθούν.

Τούτου δοθέντος, η Αστυνομία Κύπρου, έχει ήδη προχωρήσει σε μια σειρά από δράσεις που στοχεύουν στην απόσειση του φαινομένου της αστυνομικής διαφθοράς. Για τον σκοπό αυτό εντόπισε και ποσοτικοποίησε, μέσω εμπειρικής έρευνας, τις πτυχές και έκταση της αστυνομικής διαφθοράς. Διατυπώνοντάς το διαφορετικά, η Αστυνομία Κύπρου, χωρίς περιστροφές και αναστολές, αναγνώρισε την ύπαρξη του προβλήματος, το προσδιόρισε μέσα από τεκμηριωμένη εμπειρική έρευνα, και μετέπειτα προχώρησε στην εισήγηση προς το Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως για υλοποίηση διορθωτικών δράσεων, οι οποίες βρίσκονται σήμερα, υπό μορφή νομοσχεδίων, ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων. Τέτοιες δράσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη σύσταση και λειτουργία Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου της Αστυνομίας η οποία θα έχει στη διάθεση της τα κατάλληλα νομικά εργαλεία για την αποτελεσματική διεκπεραίωση του έργου της. Στον τομέα της παραδειγματικής τιμωρίας προβλέπεται η σύσταση μόνιμης τριμελούς Πειθαρχικής Επιτροπής για εκδίκαση πειθαρχικών υποθέσεων, στην οποία θα συμμετέχουν δύο μέλη της Νομικής Υπηρεσίας ή πρώην Δικαστές, με τη δυνατότητα επιβολής αποτρεπτικών πειθαρχικών ποινών.

Η Αστυνομία Κύπρου αναλαμβάνει τέτοιες δράσεις με σκοπό την αναβάθμισή της σε ένα πιο αποτελεσματικό και κοστοαποδοτικό οργανισμό. Ένα οργανισμό ευέλικτο που να μπορεί να πατάσσει κάθε εγκληματικό φαινόμενο και, συνάμα, να απολαμβάνει κοινής εμπιστοσύνης και αποδοχής. Συνεπώς, και με πρώτιστο στόχο την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, η Αστυνομία Κύπρου αναβαθμίζει συνεχώς τόσο το υλικοτεχνικό της οπλοστάσιο όσο και το ανθρώπινο της δυναμικό. Παράλληλα, εγκαθιδρύει και ενδυναμώνει νέα και υφιστάμενα κανάλια επικοινωνίας, αντιστοίχως, με οργανισμούς και φορείς επιβολής του νόμου άλλων χωρών, ούτως ώστε η ανταλλαγή πληροφοριών και ο συντονισμός ενεργειών να γίνεται ακαριαία και στοχευμένα.

Πρόσθετα, ωστόσο, επιβάλλεται όπως η Πολιτεία ενισχύσει το νομικό οπλοστάσιο της εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, όπως έχει γίνει σε άλλα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, έτσι ώστε να μπορέσουν να καταπολεμηθούν όλες οι εκφάνσεις του οργανωμένου εγκλήματος. Επιβάλλεται η θέσπιση ισχυρού νομοθετικού πλαισίου που να καλύπτει, με ασφαλιστικές δικλείδες, την παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και τη χρήση άλλων τεχνικών μέσων. Σήμερα, η Αστυνομία Κύπρου στερείται ουσιαστικών νομικών εργαλείων, σε ότι αφορά την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος.

Πέραν των προαναφερθέντων, πρέπει να υπογραμμίσω ότι , σε καμία χώρα, οι δράσεις της Αστυνομίας και μόνο επαρκούν για να αντιμετωπιστεί το οργανωμένο έγκλημα με απόλυτη επιτυχία. Απεναντίας, όπου υπήρξε επιτυχής αντιμετώπισή του, τούτο ήταν αποτέλεσμα ανάληψης, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, της ευθύνης που αναλογεί σε έκαστη εντεταλμένη Αρχή μιας χώρας, σε ένα πλαίσιο απόλυτου συντονισμού, με απώτερο στόχο, μεταξύ άλλων την οικονομική αποδόμηση μιας εγκληματικής οργάνωσης. Επιβάλλεται, λοιπόν, να αναλαμβάνεται μια ολιστική προσέγγιση με το συντονισμό και συνδρομή όλων των εντεταλμένων Υπηρεσιών, για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία το οργανωμένο έγκλημα.

Δεδομένου ότι οι προκλήσεις που εκπορεύονται από τις δράσεις του οργανωμένου εγκλήματος είναι διεθνικού χαρακτήρα και εμβέλειας, καθίσταται απολύτως αναγκαίο να είμαστε σε συνεχή επαφή και συνεργασία με ξένους οργανισμούς και φορείς που εξειδικεύονται τόσο στην καταπολέμηση όσο και στη επιστημονική έρευνα και μελέτη του φαινομένου. Ομολογουμένως, χωρίς την πλήρη κατανόηση των συστατικών ενός εγκλήματος, καθώς και την αφομοίωση των παραμέτρων που επηρεάζουν τη γέννηση, συχνότητα και επικράτηση τέλεσής του, δεν επιτυγχάνεται η καθολική πάταξή του.

Η διοργάνωση του παρόντος συνεδρίου προβάλλει και αποδεικνύει επακριβώς τις προαναφερόμενές μας προθέσεις.

Χαιρετίζω, λοιπόν, την πραγματοποίηση του σημερινού συνεδρίου και είμαι βέβαιος, ότι από τις παρουσιάσεις και τη συζήτηση που θα ακολουθήσει, τόσο κατά τη σημερινή όσο και κατά την αυριανή ημέρα, θα προκύψουν ουσιαστικά συμπεράσματα για την περαιτέρω δημιουργική συνεργασία όλων μας, προς τη λήψη επιχειρησιακών, νομοθετικών και επιστημονικών μέτρων που θα ενισχύσουν το αντεγκληματικό έργο κατά της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος διεθνώς.

Σας ευχαριστώ.


Κατεβάστε το αρχείο τύπου WordATTRSAU05.doc